رویکردی به لطائف حرف جر (إلی) در قرآن کریم
نویسندگان
چکیده
نحویان بحثهای فراوانی در باره کاربرد حروف جر با افعال، کردهاند که محور تمام آنها پاسخ به این پرسش میباشد: آیا هر فعل همواره با یک حرف جر خاص بهکارمیرود یا آنکه بر حسب مقتضای معنایی میتواند با دیگرحروف جرهم بهکار رود؟! البته هدف نهایی این گونه مباحث بیان اسلوبهای بلاغی و اغراض بیانی حروف جر در قرآن کریم، آشکار نمودن میزان تأثیر قرآن در قریحة عربی، همچنین شناسایی شیوههای اسلوبی بهتر و روشهای تعبیری زیباتر در قرآن به منظور درک اعجاز بیانی قرآن کریم، بوده است. حرف جر «الی» 747 بار در قرآن به کار رفته است که یک بار آن زائده و برای تاکید میباشد و702 مرتبه در معنای اصلی آن یعنی (انتهای غایت) ، 10 مرتبه در معنای مصاحبت (مع)، 21 مرتبه در معنای اختصاص (لام)، 4 مرتبه در معنای تبیین و 5 مرتبه در معنای ظرفیت (فی) و دو مرتبه در معنای برتری (علی) و دو مرتبه در معنای الصاق( الباء) به کار رفته است.دقت در مفهوم اصلی آیات و واژههای آن، حتی آیات قبل و بعد، نشان میدهد که هیچ حرفی به جای حرف دیگر بهکار نرفته است زیرا منطقی به نظر نمیرسد که وقتی حرفی برای معنایی خاص وضع شده، حرف دیگری رسالت ایفای معنای آن را بر عهده بگیرد!
منابع مشابه
مقایسة معانی حرف اضافة «به» در تاریخ بلعمی با حرف جر «باء» در زبان عربی
فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی بهویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمهشده، پژوهشگران با دشواریهای فراوانی مواجهشدهاند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجامنشدهاست. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف...
متن کاملبررسی شناختی شبکۀ معنایی حرف «ثم» در قرآن کریم
معناشناسی شناختی معنا را با تکیه بر شناخت یعنی پردازش اطلاعات در مغز انسان بررسی میکند. در معناشناسی شناختی تمام مفاهیم زبانی مقولهبندی میشوند. یکی از مباحث مهم زبانی که با تکیه بر معناشناسی شناختی مطالعه میشود، مبحث حروف عطف در زبان عربی و بهویژه در قرآن کریم است.در معناشناسی شناختی واژهها بهویژه حروف عطف معنای اصلی و سرنمونی دارند که این مفهوم سرنمونی در مفاهیم فرعی حرف نیز مشاهده میش...
متن کاملبازشناسی مفهوم غفلت در قرآن با تأکید بر تأثیر حرف جر در معنای فعل
چکیده:بازشناسی معنای مفردات و ترکیبات قرآنی، لازمه قهری توجه به خصوصیات و ظرافتهای لفظی آنهاست. کلمات برگرفته از ریشه «غفل» در قرآن، گاه بصورت مطلق، و گاه در ترکیب با حرف «عن» و یا «من» استعمال شده است. اثرگذاری حرف جرّ در معنای فعل، امری پذیرفته شده نزد لغتشناسان عرب میباشد؛ با اینحال ملاحظه بیشتر تفاسیر و ترجمهها حاکی از عدم توجه به ویژگی یادشده در خصوص واژه غفلت است. پژوهش پیشرو ...
متن کاملشِعریٰ در قرآن کریم: رویکردی گفتمانی به مفهوم
شِعریٰ در قرآن کریم، تنها یک بار یاد شده و آن آیۀ 49 سورۀ نجم است: «وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَی»؛ آیهای که در آن، پروردگارِ رسول اکرم (ص) ـ رَبُّک ـ به عنوان پروردگار شِعریٰ معرفی شده است. با مفروض گرفتن این که شِعریٰ نام یک ستاره باشد ـ چنان که مفسران مسلمان گفتهاند ـ این که چرا در میان ستارگان آسمان، اینچنین اهمیت یافته، و این که معرفی خداوند متعال به عنوان پروردگار شِعریٰ چه پیامی را میتواند دربرداشته باشد، ...
متن کاملشعریٰ در قرآن کریم: رویکردی گفتمانی به مفهوم
شعریٰ در قرآن کریم، تنها یک بار یاد شده و آن آیۀ 49 سورۀ نجم است: «وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَی»؛ آیه ای که در آن، پروردگارِ رسول اکرم (ص) ـ رَبُّک ـ به عنوان پروردگار شعریٰ معرفی شده است. با مفروض گرفتن این که شعریٰ نام یک ستاره باشد ـ چنان که مفسران مسلمان گفته اند ـ این که چرا در میان ستارگان آسمان، اینچنین اهمیت یافته، و این که معرفی خداوند متعال به عنوان پروردگار شعریٰ چه پیامی را می تواند دربرداشته باشد، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
الجمعیه الایرانیه للغه العربیه و آدابها فصلیه محکمهجلد ۶، شماره ۱۶، صفحات ۱-۱۲
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023